Εναλλακτικές καταλήξεις για ουσιαστικά κοινού γένους

Θα ξεκινήσω με τις θηλυκές καταλήξεις επαγγελμάτων και άλλων εννοιών. Δε θα είναι πάντα απλό το ξέρω αλλά θα προσπαθήσω. Εννοείται ότι είναι περισσότερο από επιθυμητή η κάθε μορφής βοήθεια.

Θα αναφέρω πρώτα το θηλυκό για να αντισταθμίσω τη συνήθεια να αναφέρεται πρώτα το αρσενικό, με τη λογική της αναφοράς πρώτα του θετικού και μετά του αρνητικού πχ ( καλού- κακού)

Ας ξεκινήσω με ένα προφανές

Κατάληξη -ποιός σε -ποιούσα

Παραδείγματα:

Ηθοποιούσα – Ηθοποιός (αν επιτρέπονταν να παίζουν στο αρχαίο θέατρο γυναίκες θα υπήρχε ήδη αυτή η λέξη, όπως υπάρχει και η ποιήτρια).

Επιπλοποιούσα – Επιπλοποιός

Κατάληξη -άρχης σε -άρχουσα

Το συγκεκριμένο λύνει και τα προβλήματα στην κλίση στο θηλυκό και στους κοινούς τύπους στον πληθυντικό

Παραδείγματα:

Νομάρχουσα – Νομάρχης

Γυμνασιάρχουσα – Γυμνασιάρχης

Κατάληξη -φόρος σε -φέρουσα

Παραδείγματα:

Σημαιοφέρουσα – Σημαιοφόρος

Αχθοφέρουσα – Αχθοφόρος

Κατάληξη -ωρ(ορας) σε -ειρα

Όπως τα Αυτοκράτειρα – Αυτοκράτωρ

Παραδείγματα:

Παντοκράτειρα – Παντοκράτωρ

Διδάκτειρα – Διδάκτωρ

Δικτάτειρα – Δικτάτωρ

Κατάληξη -αγωγός σε -άγουσα

Παραδείγματα:

Παράγουσα – Παραγωγός

Προάγουσα – Προαγωγός

Κατάληξη -τρόφος σε -τρέφουσα

Παραδείγματα:

Κτηνοτρέφουσα – Κτηνοτρόφος

Ιχθυοτρέφουσα – Ιχθυοτρόφος

Κατάληξη -λόγος σε -λόγια -λόγιος

Εδώ καταργώ εντελώς την προηγούμενη κατάληξη

Παραδείγματα:

Ηλεκτρολόγια – Ηλεκτολόγιος

Βιολόγια – Βιολόγιος

Ανθρωπολόγια – Ανθρωπολόγιος

Καρδιολόγια - Καρδιολόγιος

Φιληλόγια – Φιλολόγιος

Φιλήσοφη – Φιλόσοφος

Οδηγούσα – Οδηγός

Αρχηγούσα – Αρχηγός

Οπαδή – Οπαδός

Ξεναγούσα – Ξεναγός

Υπάλληλη – Υπάλληλος (γιατί να θεωρούμε δεδομένο ότι δουλεύει κάποιο άτομο υπό κάποιου αλλήλου και όχι κάποιας αλλήλης)

Αντίστοιχα Δικαστική υπάλληλη – Δικαστικός υπάλληλος

Βουλεύτρια – Βουλευτής (κατά το εκπαιδεύτρια, υπάρχει και το βουλευτίνα που λόγω ότι είναι κατάληξη υποκοριστικού ακούγεται υποτιμητικό)

Δικάστρια – Δικαστής

Ηγέτρια – Ηγέτης

Εαυτή – Εαυτός (ακόμα και αυτό!!!!)

Υπουργή – Υπουργός (υπο-εργο δίνει το υπουργός, όπως το εν-εργο δίνει το ενεργός, με τη λογική και την κλίση της λέξης ενεργή να χρησιμοποιούμε τη λέξη Υπουργή)

Γιατρός προτείνω την αντικατάσταση με τα γιατρεύτρια - γιατρευτής

Συγγραφεύουσα – Συγγραφέας

Αποστέλουσα – Αποστολέας

Γραμματεύουσα - Γραμματέας

Κηδεμονούσα – Κηδεμόνας

Ηγεμονούσα – Ηγεμόνας

Επιστημονούσα – Επιστήμονας

Κρίτρια – Κριτής

Ασθενούσα – Ασθενής

Συγγενούσα – Συγγενής

Λειτουργούσα - Λειτουργός

Σύζυγη – Σύζυγος

Πρέσβειρα – Πρέσβης

Πρυτανεύουσα – Πρύτανης

Γραφίστρια – Γραφίστας

Φυσική – Φυσικός

Μαθηματική – Μαθηματικός

Κατοικούσα – Κάτοικος

Μετέχουσα – Μέτοχος

Βιομήχανη – Βιομήχανος

Υδραυλική – Υδραυλικός

Εμπειρογνωμωνούσα – Εμπειρογνώμων

Κατέχουσα – Κάτοχος (παρότι έχει να κάνει με την κτήση το αναφέρω)

Κατοικούσα – Κάτοικος

Νοσοκόμα – Νοσοκόμος

Βρεφονηπιοκόμα – Βρεφονηπιοκόμος

Αστυνομούσα – Αστυνόμος

Αστρονομούσα – Αστρονόμος

Γεωμετρούσα – Γεωμέτρης

Δολοφόνισσα – Δολοφόνος

Φυλάξουσα – Φύλακας

Φρουρούσα – Φρουρός

Δικηγορούσα – Δικηγόρος

Συνηγορούσα – Συνήγορος

Προεδρούσα – Πρόεδρος

Εδώ είναι αυτά που δεν έχω σκεφτεί ακόμα, θα τα συμπληρώνω με τη βοήθειά σας ίσως σιγά σιγά Ρήτωρ

Κήρυκας

Ταμίας

Επιχειρηματίας

Εισοδηματίας

Γονιός

Ευγενής

Μάρτυρας

Εισαγγελέας

Ζωγράφος